Eén miljard voor Woningbouwimpuls. Is dat ook om extensief te kunnen bouwen in Flevoland?
Op woensdag 15 september, aan het einde van de ochtend, verslapt mijn concentratie achter het computerscherm. Juist op tijd valt de nieuwsbrief van de afdeling Zuidelijk Flevoland van de LTO in de digitale brievenbus.
Informatief om te lezen met dank aan de samenstellers en goed om te zien dat het bestuur weer op volle kracht actief is, de jaarlijkse BBQ nieuw leven heeft ingeblazen en haar leden bij de les houdt. De actualiteit betreft de voortgang van de planologie aangaande de vestiging van een datacentrum, de huisvesting van arbeidsmigranten, het onderhoud van buitenwegen en fietspaden en ook de voortgang in het zogenaamde project “Oosterwold fase 2”.
Om daarover te kunnen meepraten moet je weten wat “Oosterwold fase 1” behelst. Op de website Maak Oosterwold is daarover van alles te lezen waaronder het volgende:
Landschap van Initiatieven
Oosterwold is een groen gebied tussen Almere en Zeewolde. Hier heb je alle ruimte om op eigen initiatief en naar eigen wens vorm te geven aan je droom en overtuiging. Je bepaalt niet alleen je eigen woning, maar gaat ook over aanleg en beheer van wegen, paden, groen, water en de openbare ruimte. Dat moet je allemaal zelf realiseren, samen met anderen. Je vindt hier de ultieme vorm van ‘doe-het-zelf’-gebiedsontwikkeling. Behalve een aantal spelregels zijn er geen beperkingen. Samen met toekomstige buren vormgeven aan een groene en duurzame leefomgeving staat voorop. Dat is uniek in Nederland.
Oosterwold 1
Oosterwold 1 komt uit een tijd dat Almere opnieuw op de kaart moest worden gezet als aantrekkelijk woongebied. De woningbouw lag op zijn gat en toenmalig wethouder Duijvesteijn kreeg met dit project de kans om projectontwikkelaars buiten de deur te zetten en van iedere particulier een mini-ontwikkelaar te maken. Men moest er kunnen wonen op een (te grote) vrije kavel, ongeacht de dikte van de portemonnee. Als tegenprestatie voor een (te) lage kavelprijs kon de gemeente Almere haar eigen inspanningen tot een minimum beperken en is een gebied ontstaan met een lage woningdichtheid en een opvallende differentiatie aan verschijningsvormen waarin gewoond wordt. Het blijkt dat je in veel meer bouwwerken kunt wonen dan alleen een woning. Plan geslaagd en inmiddels bijna afgerond, mede omdat we in een tijd leven waarin het kunnen kopen of huren van een woning geen vanzelfsprekendheid meer is. Iedereen schreeuwt moord en brand over de krapte op de woningmarkt, waarin legendarische kreten als “Willen we naar de dam dan gaan we naar de dam (zelfs voor een woning)” weer van stal worden gehaald en van alsmaar stijgende huizenprijzen en huren. Particulieren die hun geld beleggen in woningen worden afgeschilderd als graaiende veelvraten en politici rollen over elkaar heen om aan te geven dat er toch echt wat moet gebeuren. Uiteraard vergeten ze daarbij niet elkaar laksheid en andere, minder goede karaktereigenschappen te verwijten.
Oosterwold 2
Na afronding van fase 1 volgt uiteraard een fase 2, zoals die overigens al bij de start van fase 1 was voorzien. En dan komen we weer bij de nieuwsbrief van de LTO. Het afdelingsbestuur verhaalt over het goede overleg met B&W van Zeewolde maar spreekt daarin ook haar zorgen uit over de voorbereidingen die worden getroffen in het kader van fase 2. Agrariërs in het gebied worden onrustig. Het Rijksvastgoedbedrijf benadert haar pachters via een ingeschakelde Rentmeester NVR met een vragenlijst over hun toekomstverwachtingen. Het bestuur van de afdeling wijst B&W er nogmaals op dat LTO van mening is dat er zorgvuldig moet worden omgegaan met onze kostbare landbouwgrond. Dat laatste lijkt een open deur, maar is het kennelijk allerminst. In de nieuwsbrief staat te lezen: “Het college gaf daarop aan dat de gemeenteraden van Almere en Zeewolde duidelijke kaders hebben vastgesteld om ook in fase 2 tot een extensieve bebouwing te komen”.
Mijn verslapte concentratie wordt plotsklaps ingeruild voor Verbazing met een grote V. Terecht dat het afdelingsbestuur zich hiertegen fel verzet. Volgens LTO ontbreekt de motivatie om op dezelfde wijze door te gaan volledig omdat goede landbouwgrond zelfs in de Flevopolders schaars is. Daar waar de provincie op een woensdag in juni 2020 nog trots aan de Kamercommissie Binnenlandse Zaken meldt dat alle Flevolandse gemeenten willen meewerken aan de bouw van 100.000 woningen, let wel 30.000 tot 39.000 voor het jaar 2030, is men niet bereid om Oosterwold fase 2 te herzien in relatie tot de huidige behoefte aan woningen. Dat had ik in deze mooie agrarische provincie anders verwacht. Maar waarom makkelijk doen als het op een politieke wijze ook kan. Binnenkort zullen B&W en de gedeputeerden van de provincie wel weer roepen dat ze de landbouw een warm hart toedraagt, maar uiteraard ook bereid is om fullspeed te gaan bouwen. Op de achtergrond werkt ze echter verder aan een nieuwe woonwijk voor 10.000 woningen in een gebied van 4.500 ha mooie landbouwgrond. Daar waar marktpartijen inmiddels een plan voor hetzelfde gebied hebben gepresenteerd voor een nieuwe stad van 50.000 woningen. Maar ja dat zijn marktpartijen, bah. Marktpartijen zijn gewend om zich aan te passen aan de markt, iets wat voor de politiek natuurlijk zeer ongebruikelijk is.
Ik heb inmiddels weer de energie om vanachter het beeldscherm de werkzaamheden op te pakken in een snel veranderende wereld. Kijken of we ons rentmeesterlijke steentje bij kunnen dragen aan een mooie wereld, ook in de polder.
Erik Lingeman
Erik Lingeman is compagnon van Jack Ritsema, Rentmeester in de provincie Flevoland
Reactie: