Langlopende pacht moet de norm worden
Pacht speelt een belangrijke rol bij de financiering van landbouwgrond. Meer dan een derde van het areaal in Nederland wordt aan agrarische ondernemers in pacht verstrekt.
De laatste jaren zien we steeds meer liberale (kortlopende)pacht in plaats van reguliere pachtafspraken. Voor particuliere/beleggende verpachters zijn de kosten van het geïnvesteerd vermogen (belasting box 3) hoger dan de reguliere pacht opbrengt. Bij een liberaal (kortlopend) pachtcontract is de pachtprijs vrijgelaten, waardoor steeds vaker deze keuze ‘vrije kortlopende pacht’ gemaakt wordt. Dit kan gevolgen hebben voor de continuïteit van de onderneming van de pachter, maar ook wordt het investeren in het op peil houden van bodemgezondheid en -onderhoud niet gestimuleerd.
Transitie in de landbouw
Een betere natuurbalans en overeenstemming met Europese regelgeving vereisen een verbetering van bodemkwaliteit, waterkwaliteit, natuur (stikstof) en biodiversiteit. De minister wil het financieringsinstrument pacht ondersteunend laten zijn aan de transitieopgaven in het landelijk gebied. Hiervoor wil hij loopbaanpacht introduceren en de liberale pacht inperken om zo langdurige, duurzame afspraken te stimuleren.
Loopbaanpacht en teeltpacht
Bij loopbaanpacht voor een langere termijn wordt een vrije pachtsom mogelijk, waarbij ruimte is voor duurzaamheidsafspraken. Dit werkt prima voor investeerders/beleggers in landbouwgrond. Voor de kortdurende liberale pacht zal wel een pachtnorm gehanteerd worden.
Teeltpacht in verband met bouwplanrotatie blijft, maar zal door een vorm van registratie niet jaarlijks inzetbaar zijn. Dit kan gevolgen hebben voor de bedrijfsvoering van ondernemers die veel percelen onderling ruilen of voor de samenwerking tussen veehouderij en akkerbouw om duurzaam perceelbeheer toe te passen. Indien voor eenzelfde perceel geen 2 jaar teeltpacht met verschillende partijen mogelijk is, zal als gevolg daarvan een deel van de grondruil niet meer geregistreerd worden. Tevens kan dit het systeem van samenwerking van akkerbouwers en veehouders belemmeren.
Rentmeesters als gesprekspartners
Als adviseurs in het landelijk en agrarisch gebied behoren rentmeesters tot de veldpartijen waarmee het ministerie reeds enkele jaren in gesprek is over de herziening van het pachtstelsel. De landbouwpraktijk is gebaat bij een loopbaanpacht. Dit stimuleert de langdurige band tussen pachter en verpachter, waarbij de ondernemer de grond duurzaam in gebruik kan nemen.
Stand van zaken pachtbeleid
In zijn brief van 27 januari 2023 aan de kamer zet de minister zijn plannen uiteen. Gerty Leeuwerik, onze specialist op het gebied van het GLB, mestregelgeving en productierechten, heeft enkele belangrijke passages in de brief aangestreept.
Gerty Leeuwerik is lid van Rentmeesters.nl in de provincie Drenthe
Reactie: